Vận động là quy luật cơ bản của vũ trụ. Vạn vật trong vũ trụ đều vận động, các electron của nguyên tử vận động không ngừng, photon, hạt vi tế...đều vận động không ngừng.
Vận động (dao động) -> thay đổi -> sai khác /trước sau. Tính sai khác (dị biệt) và tính trước sau (nhân quả) tương đồng với sắc thái và hình thái; tưởng giống nhưng mà khác. Tính dị biệt và tính nhân quả cùng là hệ quả của sự vận động, thay đổi.
Tính nhân quả chủ yếu giải thích chuỗi sự kiện, đối tượng liên tiếp nối nhau và liên quan trực tiếp. Tương tự như 1 chuỗi blockchain hoặc dây xích. Xét quá khứ, tính nhân quả chỉ giải thích được theo hướng hồi quy, truy gốc.
Còn tính dị biệt giải thích về các sự kiện, đối tượng rời rạc đã tách ra từ cùng 1 chuỗi, 1 gốc từ rất lâu và phân chia ra nhiều nhánh, nằm trên các chuỗi hoàn toàn khác. Tức các đối tượng, sự kiện này nằm trên 1 hệ phân nhánh phức tạp mà không còn nằm trên 1 chuỗi liên tiếp liền kề nhau nữa.
Ví dụ từ hình vẽ minh họa.
Chuỗi số (1,2,4,8,16), (1,2,5,11,23), (1,3,7,15,31)...thuộc về tính nhân quả.
Các số (18, 12, 28, 31, 23) thuộc về tính dị biệt.
Tại sao ta là ta mà không là cành cây, ngọn cỏ, sông núi, mặt trời? Đó là câu hỏi thuộc về tính dị biệt.
Nguồn gốc của con người, nguồn gốc của vũ trụ? Đó là câu hỏi thuộc về tính nhân quả.
Sang Do (Feb 10, 2021)
