Cái tôi là 1 trong 3 trạng thái của hệ ý thức/tinh thần (Cái tôi, Thiên đàng, Địa ngục).
https://www.doquangsang.com/blog/thien-dang-dia-nguc
Hệ ý thức/tinh thần của con người luôn chuyển đổi qua lại trong 3 trạng thái là địa ngục (đau khổ) -> cái tôi (bản ngã) -> thiên đàng (hạnh phúc). Cái tôi và Địa ngục được "nuôi dưỡng" bởi "tham sân si". Theo hướng mũi tên thì trạng thái địa ngục có "tham sân si" cao nhất và giảm dần đến 0 khi tinh thần đạt được trạng thái hạnh phúc/thiên đàng.
Nếu "tham sân si" ở trạng thái bình thường, hệ ý thức của con người trú ẩn trong trạng thái cái tôi là chủ yếu. Nếu "tham sân si" càng gia tăng thì trạng thái đau khổ (địa ngục) sẽ có tầng số xuất hiện nhiều hơn. Nếu "tham sân si" càng giảm thì trạng thái hạnh phúc (thiên đàng) sẽ có tầng số xuất hiện nhiều hơn.
Trạng thái là có thể thay đổi. Do đó cái tôi cũng có thể thay đổi. Nếu bỏ luôn "tham sân si" thì "năng lượng" để nuôi dưỡng cái tôi và địa ngục không còn nữa, dẫn đến trạng thái cái tôi và địa ngục sẽ biến mất. Lúc này, hệ ý thức/tinh thần sẽ "cư trú" hoàn toàn ở trạng thái thiên đàng (hạnh phúc).
Xúc cảm bên ngoài của trạng thái Địa ngục là đau khổ, giận dữ, đập phá, điên loạn, khóc than...
Xúc cảm bên ngoài của trạng thái Thiên đàng là vui sướng, hân hoan, chúc tụng, nhảy múa, yêu đời, phấn khích, an nhiên, bình an, thoải mái, thanh tịnh...
Xúc cảm bên ngoài của cái tôi là cố chấp, bào chữa, cứng đầu, tự cao, thích thể hiện, thích chứng tỏ, gia trưởng, độc tài, kiên quyết...